GRČKE NOVOSTI

Najsmrdljivije ostrvo na svetu nalazi se u Grčkoj

Psitalija je nenaseljeno ostrvce Saronskog zaliva (Zaliv Egine), nasuprot naselja Keratsini koji pripada administrativnoj oblasti Pireja i dužine od samo jedan i po kilometer (0.375km2).

Početkom 90-ih postalo je poznato kada je odlučeno da se tamo izgradi Centar za prečišćavanje otpadnih voda (KELD).

Od početka epidemije koronavirusa skoro na svakodnevnoj bazi u medijima se navodi ovo ostrvo. Ovde se uzimaju uzorci otpadnih voda i analiziraju se u hemijskim laboratorijama Univerziteta u Atini, kako bi se otkrilo virusno opterećenje, što se smatra važnom činjenicom za procenu pandemije.
Vredi napomenuti da merenja u kanalizaciji Atike nisu nova moda zbog koronavirusa. Proces uzimanja uzoraka je započet pre više od 10 godina.

Analize za proteklih godinu dana epidemije su pokazale ogroman porast upotrebe antidepresiva, lekova i narkotika od strane Atinjana.

Da biste došli do ostrva-fabrike, prvo morate doći do obalskih objekata Grčke vodoprivrede EIDAP-a na lokaciji koja je poznata i kao „Akrokeramos“ u Keratsiniju, a odatle brodicom da biste prešli na ostrvo, za manje od 10 minuta. Na vrlo kratkoj ruti videćete ogromne kranove sa hiljadama kontejnera okolo, koji čekaju svoj raspored. Ova kratka ruta vertikalno preseca jedan od dva najprometnija grčka prolaza trgovačkih i ratnih brodova do luke Salamine.

Čim pristanete na Psitaliju, prva dobrodošlica dolazi od velikih jata morskih ptica. Na prvi pogled ćete shvatiti da se nalazite u džinovskoj industrijskoj zoni i iz tog razloga da bi došli na ovo ostrvo potrebna vam je posebna dozvola.

Jedine tačke koje razbijaju ovo sivilo su brdo na kojem se nalazi svetionik (prvi navodi o njegovom postojanju pronađeni su u knjizi „Statistika Pireja“ iz 1852. godine), sa malim gustim šumarcima koji su nastali iz sadnje drveća, crkva Agios Aleksandros (napravljena u čast poginulim mornarima u velikoj oluji 10.3.1923) i malo ograđeno arheološko nalazište.

Pogled koji se pruža prema pirejskim naseljima Drapetsoni, Keratsiniju, Perami, Salamini, brodovima u prolazu i beskrajnom plavetnilu je zavodljiv!

ZAŠTO SMO OVO OSTRVO NAZVALI NASMRDLJIVIJIM OSTRVOM NA SVETU_

Odgovor na ovo pitanje je jednostavan, ovde skuplja skoro celokupna kanalizacija Atine i njene okoline (Atika). Ovde je izgrađen monstruozno veliki centar za prečišćavanje kanalizacije Psitalia. Ne bi bilo preterano reći da je ovaj centar spasio Saronski zaliv od ekološke katastrofe. Do 1994. godine sva kanalizacija Atike završiavala je, kroz dve džinovske cevi, bez prečišćavanja, u moru !!!

Istorija ove ekološke katastrofe počinje nastajanjem prvih septičkih jama 1940-ih. Cisterne su ispražnjavale njihov sadržaj u veće rezervoare, takozvane havuze, koji su ukinuti tek 1985. godine, početkom rada prerađivačkog centra otpadnih voda u Metamorfosiju. Prva centralna kanalizacija u počela je da se gradi nešto pre 1960. godine i sprovodilaje otpadne vode iz cele Atine prema „Akrokeramosu“ u Keratsiniju, koji se nalazi na kopnu preko puta ostrva Psitalija.
Cevovod je u početku zadovoljio stanovnike, ali je stvorio značajne ekološke probleme. Saronski zaliv i priobalna područja zapadno od Pireja bili su pod sve većim ekološkim pritiskom od tada i još narednih trideset pet godina. Stvari su se morale promeniti.

Pristupanje Grčke tadašnjem EEZ imalo je za posledicu zakonsku obavezu zaštite vodenog okruženja. EEZ zahtevala je barem sekundarni tretman otpadnih voda za sva naselja sa više od 15 000 stanovnika do kraja 2000. Tako je stvoren centar za pročišćavanje KELD. Centar je završen u dve faze i danas je jedan od najvećih te vrste na svetu.

Na ostrvu Psitalija se nakon faza tretmana u velikim sedimentacionim rezervoarima, voda vraća, uglavnom čista do mora sa dva podmorska cevovoda dužine po 1.870 metara, koji se nalaze na dubini od 63 metra.

Talog koji se taložio nakon prerade postaje korisno biogorivo i koristi se u industriji cementa. U Grčkoj se ovaj talog distribuira u posebnim rezervoarima, a na Kipar stiže trgovačkim brodovima.

Procesi obrade takođe proizvode energiju za potrebe ovog objekata koji mogu da rade u takozvanom ostrvskom režimu, odnosno po potrebi potpuno autonomno više dana.

Prosečno 700.000 kubnih metara otpada dnevno stigne u postrojenje iz cele Atike i Salamine. Količina odgovara veličini neke velike reke! Posle obilnih kiša, zapremina vode koja prolazi kroz glavni cevovod objekta može preći 1.200.000 kubnih metara, uz rizik od prelivanja.

Više od 200 ljudi zaposleno je za 24-časovni rad svih uglavnom automatizovanih objekata. Svakodnevno ih prevoze na ostrvo čamcem ili trajektom otvorenog tipa, koji je posebno napravljen za prevoz osoblja, cisterni, opreme i mašina koje čine jedinicu neprocenjive ekološke vrednosti.

Zbog svega ovoga gore navedenog, krstili smo ovo ostrvo kao Najsmrdljivije ostrvo na svetu.

Ostrvo Psitalija ima značajnu, više hiljada godina staru istoriju. Neki ovo ostrvo nazivaju i Alkatraz jer su na njemu postojali i zatvori, uglavnom za političke zatvorenike. Nekada davno u doba velikih zaraza, svi brodovi koji su ulazili u eginski zaliv su pristajali prvo ovde, gde bi proveli jedno određeno vreme u karantinu. Mornari koji bi umrli od zaraznih bolesti su stavljani u džakove sa tegom i bacani direktno u more. U prošlosti, zbog svog oblika, Psitalia se zvala Lipsokutala.

Pre bitke kod Salamine 480. godine pre nove ere, persijski plemići sa svojom stražom nastanili su se na ostrvu da izbliza posmatraju kako tonu grčki brodovi. Ratna sreća ali taktika Temistokleusa doneli su Persijancima katastrofalni poraz 300 brodova je potonulo u jednoj od najvažnijih bitaka u svetskoj istoriji.

Desetkovana persijska flota napustila je garnizon na ostrvu Psitalia i Aristidis je zauzeo ostrvo, uništavajući sve pred sobom. Zbog toga je tamo postavljen jedan od simbola istorijske pobede, na ostrvu koje istoričari i pisci pominju kao mesto obožavanja Panosa (Panos je, prema grčkoj mitologiji bog šuma, lovaca i pastira. Sin Hermesa i nimfe Driope, ili sin Zevsa i nimfe Enide).

Na ostrvu Psitalija se nalazi i grob šesnaetogodišnje grofice Lujze iz poznate porodice Armansberga . Ona je umrla u karantinu na ovom ostrvu vraćajući se sa medenog meseca iz Carigrada. U povratku, na moru, Loujzi je dijagnostikovana kuga. Brod je bio u karantinu i na njemu je mlada devojka ispustila poslednji dah.